Trong thế giới tinh tú của rượu, sự khác biệt nhỏ có thể tạo nên những trải nghiệm vô cùng độc đáo và thú vị. Và đúng như vậy, hai tên tuổi nổi tiếng trong làng rượu – Cognac và Armagnac – đã tạo ra một thế giới hương vị riêng, đưa ta đến với những hương thơm và cảm xúc khác biệt. Hãy cùng Rượu Ngoại AZ khám phá sự khác nhau giữa rượu Cognac và Armagnac nhé.
1. Sự khác nhau giữa rượu Cognac và Armagnac về lãnh thổ
Rượu Armagnac được tạo ra tại miền Tây Nam nước Pháp, cụ thể là vùng Gers, phía Đông của Landes và phía Nam của Lot-et-Garonne. Trái lại, rượu Cognac lại xuất phát từ xa hơn 300 km về phía Bắc, chủ yếu tại Charente, Charente-Maritime, một phần của Dordogne và Deux-Sèvres.
Sự khác nhau giữa rượu Cognac và Armagnac trong lãnh thổ mang theo đặc trưng về đất và khí hậu, tạo nên những nét độc đáo của hai loại rượu này. Đất ở vùng Cognac chủ yếu là đá vôi, trong khi đất ở vùng Armagnac bao gồm cát, sét-silic và đá vôi pha sét. Khí hậu ở vùng Armagnac mang tính lục địa, trong khi vùng Cognac có khí hậu đại dương hơn.
Cây nho cho rượu Armagnac được trồng trong đất cát thạch anh mịn, trầm tích từ quá trình lục địa và đất sét silic. Vùng lãnh thổ Armagnac được chia thành 3 khu vực:
- Bas-Armagnac hay còn gọi là Black Armagnac, một phần nằm trong khu vực Landes. Nơi đây đặc trưng bởi đất sét silic, thiếu đá vôi và thỉnh thoảng xuất hiện axit.
- Haut-Armagnac hay White Armagnac, nổi bật với đất chủ yếu là đá vôi, ngoại trừ vùng phía nam, nơi đất bao gồm đất sét silic “boulbènes” (bolbena trong tiếng Occitan).
- Ténarèze, một vùng đất chuyển tiếp nằm ở một phần của Lot et Garonne. Tại đây, cây nho được trồng trên đất chủ yếu là đất sét-đá vôi.
Loại đất trồng Cognac và 6 khu vực chính:
– Rượu Cognac được ươm mầm trên đất đá vôi. Vùng Cognac được chia thành 6 khu vực quan trọng:
– Grande Champagne: Vùng xung quanh thị trấn Segonzac, sản xuất những giọt rượu Cognac eaux-de-vie hảo hạng nhất.
– Petite Champagne: Lan tỏa dọc theo hai phòng Charente và Charente-Maritime, nằm quanh Barbezieux (Charente), Archiac và Jonzac (Charente-Maritime).
– Borderies: Một khu vực sản xuất nhỏ xíu bao quanh làng Burie.
– Fins Bois: Nằm ở ngoại vi của ba khu vực trên. Đây chính là nơi sản xuất phần lớn rượu vang (42%) cho Cognac.
– Bons Bois: Khoảng cách xa hơn từ trung tâm Cognac.
– Bois Ordinaires: Một vùng lớn hơn, chỉ dành tới 1,5% tổng số cây nho dành cho Cognac. Khu vực này gần Đại Tây Dương cũng như Deux-Sèvres và Dordogne.
2. Giống nho ứng dụng trong sản xuất rượu Cognac và Armagnac
Giống nho đóng một vai trò then chốt trong việc tạo nên đặc trưng cho từng loại rượu, khiến sự khác nhau giữa rượu Cognac và Armagnac trở nên độc đáo.
- Cognac: Được tạo ra chủ yếu từ giống nho Ugni Blanc, chiếm tới 98% tổng số. Sự tinh tế của Ugni Blanc tạo nên hương vị độc đáo của Cognac.
- Armagnac: Không giống như Cognac, Armagnac sử dụng tới 10 giống nho khác nhau trong quá trình sản xuất. Trong số này, Ugni Blanc chiếm 55%, mang đến sự mềm mại và phong phú. Còn lại, Folle Blanche (5%) tạo ra hương thơm hoa mỹ, Colombard với hương trái cây tươi ngon kết hợp với cay nồng, và Baco (là sự kết hợp giữa Folle Blanche và giống nho Noah của Mỹ) tạo ra rượu eaux-de-vie đa dạng với hương thơm trái cây chín (30%).
Sự đa dạng trong việc sử dụng các giống nho giữa hai vùng xuất phát này tạo nên những đặc trưng hương vị riêng biệt. Trong quá trình sản xuất Armagnac, rượu được làm để thưởng thức mà không qua quá trình chưng cất, điều này tạo ra hương vị phong phú và tự nhiên. Trái lại, trong sản xuất Cognac, tính axit cao trong nho sẽ không được duy trì nếu không trải qua quá trình biến đổi phù hợp.
3. Sự khác nhau giữa rượu Cognac và Armagnac trong quá trình chưng cất
Cognac và Armagnac trải qua những quy trình chưng cất riêng biệt, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên sự khác nhau giữa rượu Cognac và Armagnac hương vị cho từng loại rượu.
- Cognac: Rượu Cognac trải qua quy trình chưng cất hai lần trong pot still. Quá trình này giúp tách biệt các phần khác nhau của rượu, tạo ra lớp đầu tiên là “tête” (đầu), lớp thứ hai là “coeur” (trái tim) và lớp cuối cùng là “queue” (đuôi). Cognac được sản xuất với nồng độ cồn cao hơn (72 °), tạo nên tính mạnh mẽ và phức tạp của hương vị. Rượu Cognac cần ít nhất hai năm ủ trước khi có thể được bán, và thường được ủ trong thùng gỗ sồi Limousin hoặc Troncais.
- Armagnac: Quá trình chưng cất của Armagnac chỉ diễn ra một lần, tạo nên một lớp đồng nhất của rượu. Nồng độ cồn thường thấp hơn, khoảng 54°, mang đến hương vị dịu dàng và mềm mại. Rượu Armagnac cần ít nhất một năm ủ để đạt tiêu chuẩn VS (Rất đặc biệt), và có thể ủ thêm để tạo ra các loại rượu lâu năm khác. Quá trình ủ thường diễn ra trong thùng gỗ sồi Gascon, tạo nên sự hài hòa độc đáo của hương vị.
Cả hai loại rượu Cognac và Armagnac đều có sự đa dạng trong việc bán dưới dạng rượu đơn thuần và cũng như sự pha trộn để tạo ra các sự kết hợp hương vị độc đáo.
Cuối cùng, khi ta đặt bước chân vào thế giới huyền bí của rượu, sự khác nhau giữa rượu Cognac và Armagnac tỏa sáng rực rỡ. Chúng không chỉ là những loại rượu, mà là những tác phẩm nghệ thuật được tạo nên từ đất, giống nho và kỹ thuật của con người. Rượu Cognac đem lại sự tinh tế, mạnh mẽ và phức tạp, trong khi rượu Armagnac mang theo sự dịu dàng, tinh tế và sâu lắng.
