Rượu whisky là một loại đồ uống vô cùng phổ biến và danh tiếng trên khắp thế giới. Suốt hàng thế kỷ, khi nhắc đến tên gọi ‘whisky’, không một ai có thể bỏ qua những hình ảnh tinh túy của loại rượu tuyệt hảo này. Để tạo ra những chai whisky đẳng cấp, quy trình sản xuất phải tuân theo những nguyên tắc nghiêm ngặt. Với mỗi vùng đất và phương pháp riêng, nguyên liệu khác biệt, con người đã tạo nên những dấu ấn vùng miền độc đáo trong từng chai rượu.
Hôm nay, Rượu Ngoại AZ xin giới thiệu đến mọi người cách làm rượu whisky để tạo ra những loại whisky đỉnh cao. Hãy cùng chúng tôi khám phá qua bài viết sau đây.
Rượu whisky là một dạng đồ uống ra sao?
Tương tự như các loại đồ uống có chứa cồn khác, Cách làm rượu whisky được sản xuất thông qua quá trình lên men trực tiếp từ các loại ngũ cốc như mạch nha, lúa mạch, ngô… với nồng độ cồn khá cao, thường từ 40 đến 45% theo thể tích, và mang màu nâu hổ phách đậm đà. Whisky hiện có nhiều dạng khác nhau trên khắp thế giới.
Tùy thuộc vào quốc gia, lãnh thổ, hay khu vực, mỗi nơi đều áp dụng các phương pháp và bí quyết ủ rượu riêng, tạo nên các hương vị độc đáo, đại diện cho đặc trưng vùng miền. Rượu này được ưa chuộng và yêu thích bởi vị ngọt ngào, thân quen và không giống bất kỳ loại rượu nào khác.
Hiện nay, có nhiều thương hiệu nổi tiếng hàng đầu trên thế giới chuyên sản xuất whisky, như Johnnie Walker, Ballantine’s, Chivas Regal, Grant’s, J&B, William Lawson’s, William Peel, Dewar’s, Label 5, Bell’s.”
Cách làm rượu whisky
Chọn nguyên liệu
Bước đầu tiên trong quá trình cách làm rượu whisky là từ loại ngũ cốc thô, còn được gọi là đại mạch. Loại ngũ cốc này sẽ được xử lý đặc biệt để tách ra đường bên trong. Hạt đại mạch được làm ẩm và ủ để kích thích quá trình nảy mầm. Trong quá trình này, hạt đại mạch tự tiết ra enzyme giúp chuyển đổi tinh bột lúa mạch thành đường. Sau một khoảng thời gian cố định, hạt sẽ được sấy khô để ngăn cản quá trình nảy mầm tiếp tục.
Nghiền
Trước khi tiến hành quá trình lên men, các loại đường trong hạt cần được chiết xuất thông qua giai đoạn nghiền. Ngũ cốc như lúa mì, ngô hoặc lúa mạch đen được nghiền thành bột và trộn vào nước nóng trong một bể lớn để tạo hỗn hợp. Mục đích là chiết xuất càng nhiều đường càng tốt. Hỗn hợp này được gọi là “Mash” hoặc “wort” sau khi được cô đặc lại.
Thậm chí khi không sử dụng rượu mạch nha, một số loại mạch vẫn được thêm vào để tạo điều kiện cho phản ứng chuyển đổi tinh bột thành đường. Sau giai đoạn này, hỗn hợp giống như cháo chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo.
Lên men (Blended)
Quá trình lên men xảy ra khi hỗn hợp Mash/Wort được kết hợp với men rượu. Men này giúp chuyển hóa toàn bộ đường trong hỗn hợp thành rượu. Quá trình diễn ra trong các thùng Washback khổng lồ. Thời gian lên men có thể kéo dài từ 48 đến 96 giờ, phụ thuộc vào loại men và thời gian khác nhau, tạo ra một loạt hương vị đa dạng. Kết quả là chất lỏng tương tự như bia, được gọi là “bia của người chưng cất” hoặc “wash-clocks,” có nồng độ cồn khoảng 7% – 10% ABV trước khi tiến vào bước tiếp theo.
Chưng cất
Quá trình chưng cất là giai đoạn làm tăng nồng độ cồn của chất lỏng và loại bỏ các thành phần bay hơi, bao gồm cả những chất tốt và không mong muốn. Thường thì nồi chưng cất được làm từ đồng, giúp loại bỏ các hợp chất gây hương liệu và hương vị không mong muốn của rượu. Hai loại nồi chưng cất phổ biến nhất là nồi “pot stills” và “column stills”.
Chưng cất bằng nồi Pot still
Phương pháp Cách làm rượu whisky này thường được sử dụng để sản xuất rượu whisky mạch nha ở Scotland, Ireland, Hoa Kỳ, Canada, Nhật Bản và các nơi khác, mặc dù không luôn luôn vậy. Chưng cất bằng nồi Pot still là một quá trình theo hàng loạt, thường bao gồm hai hoặc ba lượt chưng cất. Chất lỏng thu được từ nồi thấp độ (pot still) đầu tiên, sau đó được đun nóng. Do rượu sôi ở nhiệt độ thấp hơn so với nước, hơi cồn bốc lên khỏi chất lỏng và đi qua cổ và cánh tay lyne, cuối cùng ngưng tụ trở lại dưới dạng chất lỏng.
Phần chất lỏng này, với nồng độ khoảng 20% ABV, được đưa vào nồi chưng cất thứ hai và quá trình được lặp lại. Có thể có lần chưng cất thứ ba. Phần sản phẩm sau cùng có ABV từ 60% – 70% và được gọi là “Trái tim” (heart), được đổ vào thùng gỗ sồi.
Chưng cất bằng nồi Column stills
Phương pháp này, còn được gọi là “nồi chưng cất liên tục” hoặc “nồi Coffey”, thường được dùng để sản xuất rượu bourbon, rye và các loại whisky Mỹ khác, cũng như các loại whisky ngũ cốc từ Scotland, Ireland, Canada, Nhật Bản và nhiều nơi khác. Nồi Column stills hoạt động liên tục và hiệu quả, loại bỏ quy trình hàng loạt của nồi Pot still.
Khi hơi rượu bay qua tấm đục lỗ, chúng ngưng tụ lại. Điều này giúp loại bỏ các chất còn lại và tăng nồng độ cồn. Hơi rượu cuối cùng được đưa vào một bình ngưng. Nồi Column stills có thể tạo ra rượu với nồng độ lên đến 95% ABV, mặc dù hầu hết các loại whisky chưng cất thường có nồng độ thấp hơn.
Ủ trong thùng gỗ sồi
Hầu hết các loại whisky đều phải trải qua giai đoạn ủ trong thùng gỗ sồi. Rượu whisky ngô là một ngoại lệ, có thể không cần giai đoạn ủ hoặc có thể ủ trong thời gian ngắn. Bourbon, Rye và các loại whisky Mỹ khác thường phải ủ trong thùng gỗ sồi mới. Trong khi đó, các quốc gia khác sẽ quyết định sử dụng loại gỗ sồi nào hoặc sử dụng thùng gỗ sồi cũ. Hiện tượng này được gọi là “khoảng trời thiên thần”, tạo nên hương thơm đặc trưng trong kho. Một số loại whisky, như Scotch, có yêu cầu tuổi tối thiểu bắt buộc trước khi được đóng chai.
Đóng chai
Sau khi ủ trong thùng gỗ đủ thời gian, Cách làm rượu whisky được đóng chai với nồng độ tối thiểu là 40% ABV. Rượu có thể được lọc lạnh hoặc xử lý khác để ngăn cản hiện tượng đục khi thêm nước lạnh hoặc đá. Đối với hầu hết các thương hiệu whisky lớn, quá trình đóng chai thường kết hợp rượu từ nhiều thùng khác nhau, tạo nên sự phong phú và đa dạng trong hương vị. Khi chỉ có một thùng được đóng chai tại một thời điểm, sản phẩm đó được gọi là “thùng đơn”.
Trên hành trình khám phá về cách làm rượu whisky, chúng ta đã đi sâu vào quy trình sản xuất đầy tinh hoa và tạo nên những chai rượu đẳng cấp. Từ việc lựa chọn nguyên liệu, qua quá trình ủ nhiệt đới trong thùng gỗ sồi, đến những bước chưng cất kỳ công, tất cả đều hòa quyện lại tạo nên hương vị độc đáo, tinh tế của rượu whisky. Không chỉ đơn thuần là một loại đồ uống, whisky còn là biểu tượng của sự sáng tạo, lòng kiên nhẫn và tâm huyết của những người nghệ nhân chế tạo.
Hãy cùng thực hiện những bước vụn vặt trong quy trình này và trải nghiệm sự hòa quyện giữa truyền thống và sự sáng tạo, tạo nên những giọt rượu whisky đẳng cấp mà chúng ta có thể thưởng thức. Chắc chắn rằng, việc hiểu rõ quy trình cách làm rượu whisky sẽ khiến bạn cảm nhận và trân trọng mỗi hương vị đậm đà, tinh tế trong mỗi ly uống.
